Overslaan en naar de inhoud gaan
Logo print

Project - Gevangenis van Haren | Legrand België

De gevangenis van Haren: een grensverleggend bouwproject

De federale overheid doet momenteel heel wat inspanningen om nieuwe gevangenissen te bouwen, al dan niet ter vervanging van bestaande sites. Denk maar aan de gevangenissen van March-en-Famenne, Leuze-en-Hainaut en Beveren die in 2013 en 2014 in gebruik werden genomen. Een project dat momenteel om diverse redenen in het oog springt, is de bouw van het gevangeniscomplex van Haren (op het grondgebied van Brussel). Dit nieuwe complex zal op termijn de verouderde gevangenissen in Sint-Gillis, Vorst en Berkendael vervangen.

De gevangenis als dorp: vernieuwende en futureproof aanpak


De opdrachtgevers (enerzijds de Regie der Gebouwen – ofwel de vastgoedbeheerder van de Belgische staat – en anderzijds de FOD Justitie) richten met dit project hun blik naar de toekomst: de gevangenis van Haren wordt gebouwd in de vorm van een dorp, met (verspreid over meerdere gebouwen) cellen voor mannen en vrouwen, een jeugdafdeling, psychiatrische afdeling en medisch centrum.

Dit gedecentraliseerde dorpconcept zorgt voor extra uitdagingen op het vlak van bewaking en beveiliging. En daar bieden domotica- en IoT-toepassingen interessante opportuniteiten, met bijvoorbeeld het gebruik van badges door personeel én gedetineerden.

lgog-world-architecture-festival

Bekroond project

Het gevangenisproject van Haren gaat alvast niet onopgemerkt voorbij. Het project viel al enkele malen in de prijzen. Op de Partnership Awards 2019 – een wedstrijd waarbij de beste publiek-private partnerships bekroond worden – werd het project verkozen tot “Best Social Infrastructure Project”. En in december 2019 volgde een WAFX-Award op het World Architecture Festival in Amsterdam (in de categorie “Power and Justice”).

Unieke samenwerking via DBFM-procedure

Het ontwerp en de bouw van de gevangenis komt tot stand via een DBFM-procedure, wat staat voor ‘Design, Build, Finance en Maintain’.

Bij deze publiek-private samenwerking rekenen de publieke opdrachtgever/bouwheer en gebruiker (respectievelijk Regie der Gebouwen en FOD Justitie) op private partners om het ontwerp, de bouw, de financiering en het onderhoud van het complex in goede banen te leiden. Typisch voor DBFM-projecten is dat samenwerkende partners (aannemer, installateur en distributeurs) – met elk hun eigen expertise en knowhow – van bij de start van het project de koppen bij elkaar steken om een geïntegreerd ontwerp te maken. Dit zorgt voor tijdswinst en een grotere efficiëntie.

Indrukwekkende cijfers

  • Oppervlakte volledige terrein: 15 hectare
  • Gevangenis oppervlakte: 116.000 m²
  • 10 verschillende gebouwen
  • Bijna 1200 gevangeniscellen
  • 34 km glasvezelbekabeling
  • 800 km LAN-kabels
  • 23.000 stopcontacten (in de cellen)
  • 96 patchkasten.

Voor dit project werd de opdracht toevertrouwd aan Cafasso Consortium. Deze aannemer bundelde de krachten met subcontractors: architectenbureaus EGM en B2Ai, Engie Solutions Belgium (als installateur), Cebeo en Legrand als leveranciers van totaaloplossingen (van eenvoudige stopcontacten tot complexe datacommunicatiesystemen). Dankzij de DBFM-aanpak leverde elk van deze partijen haar eigen expertise en knowhow om – al van bij de start van het ambitieuze project – samen een geïntegreerd ontwerp te maken en uit te rollen.

Langetermijnvisie met 25-jarig onderhoudscontract

De meewerkende projectpartners staan trouwens niet enkel in voor het ontwerp en de bouw van de gevangenis, maar ook voor het onderhoud gedurende 25 jaar. Hierdoor kunnen zij tijdens de volledige levenscyclus van het gevangeniscomplex in alle autonomie en in goed onderling overleg de verschillende taken verdelen en uitvoeren. Tegelijk wordt volop ingezet op een zo beperkt mogelijke hinder voor de buurtbewoners, zowel tijdens de werken als bij de uitbating van de gevangenis.

bim-revit-standaard-logo

Efficiënte aanpak dankzij BIM-procedure


Het is uniek dat dergelijk omvangrijk project integraal via de BIM-procedure (Building Information Modeling) ontwikkeld werd. Legrand ondersteunt deze aanpak volop door de aanlevering van de nodige BIM-files.

Het hele bouwproject werd namelijk ontworpen en gevisualiseerd via een intelligent 3D-model, waardoor alle betrokken partijen in staat zijn om efficiënter beslissingen te plannen, knopen door te hakken en hierover te communiceren tijdens de hele levenscyclus van het project. Alle partijen kunnen anticiperen op eventuele conflicten, verborgen kosten verminderen en leveringstermijnen tijdens de uitvoering verkorten.

project-gevangenis-van-haren-in-bouw

Onder leiding van Engie Business Solutions


Nadat het consortium Cafasso door de Regie der Gebouwen aangesteld werd om deze DBFM-opdracht uit te voeren, kwam Engie Business Solutions in beeld als installateur om tijdens de onderhandelingen de scope van het project verder uit te lijnen en de contractclose mee in goede banen te leiden. Michiel Jacxsens , Department Manager, en Kevin Schepers , Senior Project Manager bij ENGIE Solutions, lichten toe:

“Dankzij onze eerder projectmanagementervaring in gevangenisprojecten werd ons gevraagd om een studie op te starten, inclusief het uitwerken en modelleren van het gevangenisproject in 3D. Tegelijk moesten we leveranciers vinden die kwalitatief hoogstaande en betaalbare oplossingen konden bieden en ervaren medewerkers konden vrijmaken om mee hun schouders onder het project te zetten. Samen met hen wilden we op zoek gaan naar duurzame oplossingen om de bouwwerf logistiek te ondersteunen.”

“Door de enorme omvang van de bouwwerf – met verschillende gebouwen die elk hun eigen werkplanning hebben – hechten we enorm veel belang aan korte communicatielijnen, frequent ingepland overlegmomenten en voortdurende finetuning van de logistieke processen. Het was voor ons dan ook cruciaal om te kunnen samenwerken met partners met wie het zou klikken en die een ‘track record’ van eerdere succesvol afgewerkte projecten konden voorleggen. Cebeo en Legrand voldeden aan deze vereisten.

Cebeo: oog voor kwaliteit en ecologie


Als distributeur van elektrotechnisch materiaal, technische diensten en oplossingen volgt Cebeo de bouw van de gevangenis van Haren al sinds 2012. Patrick Delbaere , Directeur Key Accounts & Large Projects, en Piet Van Eenoo , Warehouse Manager, Cebeo, geven tekst en uitleg:

Lage milieu-impact

“We dragen ons steentje bij om de logistieke flow zo efficiënt en duurzaam te laten verlopen. Dit doen we onder andere door producten en materialen via het Just In Time-principe aan te leveren. Daarnaast zorgen we ook voor een forse reductie in de CO2-uitstoot door deze leveringen te groeperen per gebouwverdieping en cel. Last but not least beperken we ook maximaal het gebruik van (plastic) verpakking.”

“Cebeo nam deel aan verschillende offerteaanvragen in diverse technieken. Samen met onze collega’s van Legrand zijn we verantwoordelijk voor een vlotte en zo duurzaam mogelijk aanlevering van productiematerialen en totaaloplossingen, met oog voor technologie, budget en het verwachtingspatroon van de eindklanten. Zo staan we bijvoorbeeld in voor de levering van datacommunicatieoplossingen.”

“We dragen ons steentje bij om de logistieke flow zo efficiënt en duurzaam te laten verlopen. Dit doen we onder andere door producten en materialen via het Just In Time-principe aan te leveren, wat de beste garantie is voor een stabiele en betrouwbare levering. Daarnaast zorgen we ook voor een forse reductie in de CO2-uitstoot door deze leveringen te groeperen per gebouwverdieping en cel. Het gevolg? Een pak minder onnodige transportbewegingen op de bouwwerf, wat de ecologische voetafdruk aanzienlijk verkleint. Last but not least beperken we ook maximaal het gebruik van (plastic) verpakking. Ook die maatregel spaart ons milieu.”

“Deze duurzame werkwijze is enkel mogelijk omdat we vanuit Cebeo werk gemaakt hebben van een volledig dedicated proces – zowel van inkomende processen als leveringen – met de inzet van specifieke magazijniers voor elk subproces, én met een duidelijke monitoring door de afdelingshoofden.”

ups-keor-mod

Legrand: trots om mee te werken aan uniek bouwproject


Ook voor Legrand is dit project een spannende uitdaging, maar tegelijk ook een ideale kans om te bewijzen welke toegevoegde waarde het bedrijf kan bieden, zowel op het vlak van expertise als innovatieve totaaloplossingen voor bouwprojecten. Chris Vandebrouck , Commercieel directeur België-Luxemburg, Wim Kemps , Lead Qualifier – Technical Solutions, en Tony Masure , Business Development Manager UPS Benelux, leggen uit hoe uniek deze samenwerking is:

“Samen met Cebeo – met wie we in een zeer goede verstandhouding heldere afspraken maakten – leveren we diverse oplossingen: futureproof datainfrastructuur, UPS-systemen, schakelmateriaal, bekabeling, patchpanelen,… Op basis van vorige projecten – bijvoorbeeld bij de bouw van ziekenhuizen en hotels – merken we trouwens steeds meer interesse bij klanten voor geconnecteerde toepassingen en energiebesparing. In de gevangenis van Haren levert dit interessante cases op, zoals gedetineerden die bij het verlaten van hun cel (om te gaan werken) hun badge meenemen, waardoor de verlichting automatisch uitgeschakeld wordt. Dit levert een aanzienlijk lagere energiefactuur op voor de eindklant.”

“Het is zeer boeiend en leerrijk om als een van de partners de eindklant mee te mogen begeleiden in zijn wensen en technische eisen. Vertrekkend van een wit blad zoeken we samen naar duurzame en betaalbare oplossingen, verwerken we binnenkomende aanvragen op een klantgerichte manier en zorgen we ervoor dat alle producten en materialen vlot geleverd worden.” “Ook onze collega’s van de calculatiedienst – die offertes berekenen op basis van binnenkomende aanvragen – kunnen bewijzen hoe kort op de bal Legrand kan spelen in deze fase van het proces en welke kwalitatief hoogstaande producten we in ons gamma hebben.”

Cruciale rol voor UPS-systemen van Legrand


In elke organisatie is een efficiënte beveiliging tegen korte spanningsdippen of -onderbrekingen zeer belangrijk. Maar in een gevangenis is deze factor meer dan cruciaal, en worden kosten noch moeite gespaard om hiervoor de beste oplossing te voorzien. Spanningsdippen of -onderbrekingen zijn ontoelaatbaar. Tony Masure legt uit:

“Op de site werd een democel gebouwd. Medewerkers van de FOD Justitie mochten zich volop uitleven om de stevigheid van ramen en materialen uit te testen. En dit zonder risico op mogelijke opsluiting…”

“Het oorspronkelijke ontwerp vermeldde een groot aantal standaard UPS-systemen. Omdat we vanuit Legrand moeten waken over een correcte dimensionering en kwaliteit, poolden we – in overleg met de klant en de ingenieurs van Engie Solutions – deze standaard systemen om naar een modulair en flexibel systeem van kleinere UPS’en in een zwaardere uitvoering. De voordelen? We kunnen eventuele aanpassingen of herstellingen een pak sneller uitvoeren, het hele UPS-park kan met slechts enkele spare parts bediend worden én ook voor de keuze van de batterijleverancier kozen wij voor een partnership met één enkele partij. Meer service voor dezelfde prijs dus, en dat kon de klant alleen maar appreciëren!”

“In gevangenisgebouwen vraagt het onderhoud en de herstelling van UPS-systemen een heel specifieke aanpak. De onderhoudstechnici kunnen alvast op beide oren slapen, wat vanuit Legrand bieden we steeds de nodige nazorgservice. En omdat elk UPS-systeem dezelfde spare parts heeft, kan een technicus dit zelf snel en eenvoudig oplossen, zonder onderdelen apart te moeten bestellen.”

Projectpartners die elkaar inspireren

Over één aspect zijn alle meewerkende partners het alvast eens: dit project is een unieke kans om mee te bouwen aan de toekomst, waarbij iedere partij vanuit zijn eigen expertise een belangrijke meerwaarde mag leveren. Omdat de partners geen onbekenden zijn voor elkaar, tillen ze elkaar naar een hoger niveau in elke projectfase, van ontwerp tot logistieke ondersteuning. Dankzij inspirerende overlegmomenten komen vaak creatieve en verrassende oplossingen uit de bus, op maat van de verwachtingen en behoeften van de klant. En via een duidelijk ownership per deelproject blijven de communicatielijnen overzichtelijk, met vaste aanspreekpunten per partner. En zo zorgt elke schakel in de ketting voor een goed geöliede machine…